Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) Nedir?
Türkiye’de emeklilik sistemini daha güçlü hale getirmek ve çalışanların emeklilik döneminde daha iyi bir gelir elde etmelerini sağlamak amacıyla geliştirilen Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), yeni bir emeklilik modelidir. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sunulan mevcut emeklilik sistemine destek olacak şekilde oluşturulmuştur. TES, çalışanların aktif çalışma hayatları boyunca birikim yapmalarını teşvik ederek, emeklilikte maddi açıdan daha rahat bir yaşam sürmelerine olanak tanır.
TES Hangi Grupları Kapsıyor?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’nin (TES) kapsamı, sistemin henüz tam anlamıyla uygulanmaya başlamaması nedeniyle netleşmemiştir. Ancak genel olarak aşağıdaki grupların sisteme dahil edilmesi planlanmaktadır:
- Ücretli Çalışanlar: Özel sektörde çalışan tüm maaşlı çalışanların TES’e katılması bekleniyor.
- Kamu Çalışanları: Kamu sektöründe görev yapan memurlar ve diğer kamu personellerinin de sistemde yer alacağı öngörülüyor.
- Kendi Hesabına Çalışanlar: Esnaf, serbest meslek erbapları ve diğer bağımsız çalışanların da TES’e dahil edilmesi planlanıyor.
Sistemin, zamanla tüm çalışanları kapsayacak şekilde genişletilmesi hedefleniyor. İşverenler de TES’in bir parçası olacak, ancak 4/B (Bağ-Kur) statüsündeki bireylerin bu sisteme dahil olmayacağı belirtiliyor. Sistemin kesin kapsamı ve detayları, ilerleyen süreçte yapılacak düzenlemelerle netlik kazanacak.
TES’in Hedefleri Nelerdir?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların emeklilik döneminde daha konforlu bir yaşam sürmelerine olanak sağlamak için ek bir gelir kaynağı sunmayı amaçlar. Bunun yanı sıra sistemin temel hedefleri şunlardır:
- Emeklilik Gelirini Yükseltmek: SGK emekli maaşına ek bir gelir sağlayarak, emeklilikte maddi kayıpların önüne geçmek.
- Yaşam Kalitesini Sürdürmek: Çalışma hayatındaki yaşam standartlarının emeklilikte de korunmasını sağlamak.
- Tasarruf Alışkanlığını Artırmak: Bireyleri düzenli birikim yapmaya teşvik ederek hane halkı tasarruf oranlarını yükseltmek.
- Ekonomik Büyümeye Katkı Sağlamak: Toplanan birikimlerin uzun vadeli yatırımlarda kullanılmasıyla ülke ekonomisine destek olmak.
- Sosyal Güvenlik Sistemini Güçlendirmek: Mevcut sosyal güvenlik yapısını tamamlayarak emeklilikte finansal güvenliği artırmak.
Kısacası, TES, çalışanların emeklilik dönemlerinde hem maddi hem de manevi açıdan daha güvende olmalarını hedefleyen kapsamlı bir sistemdir.
TES ile BES Arasındaki Farklar Nelerdir?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile Bireysel Emeklilik Sistemi (BES), emeklilikte ek gelir sağlamayı amaçlasa da birbirlerinden farklı özelliklere sahiptir: Evde mandal paketleme işi
Katılım Şekli:
- TES: Çalışanların otomatik olarak sisteme dahil edilmesi planlanıyor. Ancak isteyen çalışanlar sistemden çıkma hakkına sahip olacak.
- BES: Katılım tamamen gönüllüdür ve bireyler kendi kararlarıyla sisteme girer.
İşveren Katkısı:
- TES: İşverenlerin, çalışanların birikimlerine katkı sağlaması planlanıyor. Bu, sistemin temel unsurlarından biri olarak öne çıkıyor.
- BES: İşveren katkısı zorunlu değildir. Bazı işverenler, çalışanlarına destek olmak amacıyla gönüllü olarak katkı sunabilir.
Devlet Desteği:
Her iki sistemde de devlet katkısı mevcut olsa da, katkı oranları ve koşulları farklılık gösterebilir. Bu nedenle, resmi kurumların güncel açıklamalarını takip etmek büyük önem taşır.
Amaç ve Yapı:
- TES: Sosyal güvenlik sistemini destekleyen bir yapıya sahiptir. Temel hedefi, çalışanların mevcut emekli maaşlarını artırarak emeklilikte daha iyi bir yaşam standardı sunmaktır.
- BES: Bireylerin kendi birikimlerini uzun vadeli yatırımlarla değerlendirmesine odaklanır. Kişisel tasarruflara dayalı, daha bireysel bir sistemdir.
SGK ile Bağlantı:
- TES: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sistemiyle entegre olacak şekilde tasarlanmıştır.
- BES: SGK’dan tamamen bağımsız bir yapıya sahiptir.
Özetle, TES, geniş bir katılımcı kitlesini hedefleyen, işveren katkısı ve devlet desteğiyle güçlendirilmiş, sosyal güvenlik sistemine entegre bir modeldir. BES ise bireylerin kendi tercih ve tasarruflarına dayalı, daha esnek bir yapı sunar.
TES’ten Çıkma ve Cayma Hakları
- TES’e otomatik olarak dahil olan çalışanlar, belirli bir süre içinde sistemden çıkma hakkına sahiptir. Genellikle, çalışanın sisteme katıldığı tarihten itibaren belirli bir süre (örneğin, 2 ay) içinde cayma hakkı kullanılabilir.
- Cayma hakkını kullanan çalışanlara, o zamana kadar ödenen katkı payları ve varsa yatırım getirileri iade edilir. Cayma prosedürleri, resmi kurumlar ve emeklilik şirketlerinin belirlediği kurallara göre değişiklik gösterebilir.
- Cayma süresi geçtikten sonra sistemde kalmayı tercih eden veya süreyi kaçıran katılımcılar, daha sonra da TES’ten ayrılabilir. Ayrılma koşulları ve birikimlerin iadesi, emeklilik sözleşmesinde belirtilen şartlara bağlıdır.
- Sistemden çıkıldığında, birikimler tamamen veya kısmen, belirli koşullar altında katılımcıya ödenebilir. Ayrıca, belirli bir süre sistemde kalan katılımcılar, devlet katkılarından da oransal olarak faydalanabilir.